Báo chí Việt Nam viết tiếp câu chuyện 100 năm lần thứ 2
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Ngày 21-6-1925, Báo Thanh Niên do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập ra số đầu tiên. |
Câu hỏi đặt ra không phải là liệu tương lai báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên AI và metaverse có tươi sáng hay không, và làm sao để những người làm báo hôm nay có thể viết tiếp câu chuyện 100 năm lần thứ hai một cách rực rỡ như thế hệ tiền bối đã làm.
Từ hoài nghi đến ôm trọn tương lai
Trong những phòng họp tòa soạn khắp cả nước, những cuộc tranh luận sôi nổi đang diễn ra. Một bên là tiếng nói của kinh nghiệm: "Báo chí là nghề của con người, làm sao máy móc có thể thay thế được cảm xúc, được sự nhạy bén trong cách đặt câu hỏi?" Bên kia là tiếng gọi của tương lai: "Nếu chúng ta không thay đổi, liệu có ai còn đọc báo của chúng ta trong 10 năm nữa?"
Cuộc khảo sát gần đây trên 177 cơ quan báo tạp chí đã phác họa một bức tranh tâm lý phức tạp. Chỉ 25% thực sự đã bước chân vào thế giới AI, trong khi 36,2% vẫn chưa có kế hoạch cụ thể. Đặc biệt, có 15 cơ quan báo chí khẳng định sẽ không sử dụng AI trong bất kỳ hoạt động nào. Con số này không phải chỉ là thống kê khô khan, mà là tiếng nói của những lo âu sâu thẳm về bản sắc nghề nghiệp.
Nhưng hãy nhìn vào câu chuyện của anh Nguyễn Công Cường từ dự án Lietsi.com. Khi bắt đầu sử dụng AI để phục dựng chân dung các liệt sĩ, anh cũng từng hoài nghi. "Làm sao máy tính có thể tái hiện được vẻ đẹp tâm hồn của những người đã hy sinh vì tổ quốc?" Nhưng khi thấy những gương mặt liệt sĩ dần hiện ra từ những bức ảnh mờ nhạt, anh nhận ra một điều: "AI không phải để thay thế cảm xúc con người, mà để khuếch đại nó." Những tác phẩm của anh đã chạm đến trái tim hàng triệu người, biến công nghệ thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại.
Tương tự, tại VietnamPlus, hành trình bắt đầu từ năm 2014 với những công cụ thiết kế đồ họa đơn giản. Nguyên Phó Tổng biên tập Nguyễn Hoàng Nhật chia sẻ: "Lúc đầu, các phóng viên cũng ngại, sợ phụ thuộc vào máy móc. Nhưng khi thấy họ có thể tự tạo ra những infographic đẹp mắt trong vài phút thay vì phải chờ team thiết kế cả ngày, tâm lý thay đổi hoàn toàn." Đến nay, AI đã mang lại 10-15% nguồn thu gián tiếp cho tòa soạn, chứng minh rằng công nghệ không phải kẻ thù mà là đồng minh đắc lực.
![]() |
Hội Báo toàn quốc năm 2025 trở thành sự kiện thu hút đông đảo người làm báo, bạn đọc và công chúng yêu mến báo chí từ khắp nơi đổ về. |
Từ không gian tin tức đến không gian trải nghiệm
Nếu như 100 năm trước, tờ báo "Thanh Niên" tồn tại nhờ vào tính cách mạng của nội dung, thì ngày nay, sự sống còn của báo chí phụ thuộc vào khả năng tạo ra những trải nghiệm không thể thay thế.
Câu chuyện của Askonomy tại VnEconomy là minh chứng rõ ràng nhất cho tư duy mới này. Thay vì chỉ đơn thuần đăng tin tức kinh tế, họ đã tạo ra một trợ lý AI có thể trò chuyện, tư vấn và thậm chí dịch nội dung sang tiếng Anh. Chiến lược này không chỉ giúp thu hút độc giả trẻ mà còn mở ra thị trường quốc tế. Như đại diện VnEconomy chia sẻ: "Chúng tôi không bán thuê bao để thu tiền, mà xây dựng cộng đồng người dùng gắn bó lâu dài. Askonomy là cách chúng tôi biến độc giả thành đối tác trong hành trình tìm hiểu kinh tế."
Tại VnExpress, hệ thống AI xử lý 420.000 bình luận mỗi tháng không chỉ giúp tiết kiệm chi phí nhân sự mà còn tạo ra một không gian tương tác an toàn, nơi độc giả cảm thấy thoải mái chia sẻ ý kiến. Điều này dẫn đến tỷ lệ tương tác cao hơn, thời gian lưu trú trên trang tăng, và cuối cùng là doanh thu quảng cáo tăng trưởng bền vững.
Thông tấn xã Việt Nam với con số ấn tượng tăng gần 100 lần lượt truy cập (từ 15,8 triệu lên 1,5 tỷ lượt trong 8 năm) cho thấy sức mạnh của việc chuyển đổi toàn diện. Họ không chỉ số hóa nội dung mà còn tái cấu trúc toàn bộ quy trình từ thu thập tin đến phân phối, biến mình từ một cơ quan thông tấn truyền thống thành một hệ sinh thái thông tin đa nền tảng.
Điều thú vị là nghiên cứu quốc tế cho thấy AI có thể tự động hóa 9% công việc của biên tập viên và 15% của phóng viên. Điều này không có nghĩa là cắt giảm 15% nhân sự, mà có nghĩa là mỗi nhà báo có thể tập trung 15% thời gian nhiều hơn vào những công việc sáng tạo, điều tra sâu, tương tác với độc giả - những việc tạo ra giá trị thực sự.
![]() |
Quang cảnh buổi lễ khai mạc Hội Báo toàn quốc 2025 |
Viết tiếp 100 năm lần thứ hai
Khi nhìn lại lịch sử, chúng ta thấy rằng báo chí Việt Nam luôn biết thích ứng với thời đại. Từ những tờ báo in bằng máy ronéo thời kháng chiến đến báo điện tử đầu tiên, từ radio đến truyền hình, mỗi cuộc cách mạng công nghệ đều là cơ hội để báo chí Việt Nam khẳng định vị thế.
Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2030 không chỉ là kế hoạch hành chính mà là tuyên ngôn về tương lai. Mục tiêu 90% cơ quan báo chí ứng dụng AI vào năm 2030 có nghĩa là trong 5 năm tới, báo chí Việt Nam sẽ có những thay đổi mạnh mẽ. Những tòa soạn biết thay đổi sớm sẽ dẫn đầu, những tòa soạn chậm chân có thể bị bỏ lại.
Nhưng đây không phải cuộc đua về công nghệ mà là cuộc đua về tầm nhìn. Như Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nay là Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ từng nói: "Báo chí mà không thay đổi kịp thì sẽ ảnh hưởng đến chế độ, vì Đảng ta coi truyền thông là 1 trong 5 phương thức lãnh đạo."
![]() |
Các đại biểu tham quan gian trưng bày của các đơn vị báo chí tại Hội báo toàn quốc năm |
Hội Báo toàn quốc 2025 với chủ đề "Báo chí Việt Nam - Trung thành, Sáng tạo, Bản lĩnh, Đổi mới" và lần đầu tiên Giải Báo chí Quốc gia có thêm hai thể loại "báo chí đa phương tiện" và "báo chí sáng tạo" là tín hiệu rõ ràng: Nhà nước không chỉ chấp nhận mà còn khuyến khích sự đổi mới trong báo chí. Đây cũng chính là minh chứng cho sự chuyển mình mạnh mẽ của báo chí Việt Nam trong thời đại số.
Metaverse, tuy còn ở giai đoạn sơ khai tại Việt Nam, đã bắt đầu xuất hiện trong các cuộc thảo luận nghiêm túc. Khi độc giả có thể "bước vào" một sự kiện thông qua VR, khi họ có thể tương tác trực tiếp với nhà báo trong không gian ảo, báo chí sẽ không còn là phương tiện thông tin mà trở thành trải nghiệm sống động.
Vào ngày 21/6/2025, kỷ niệm 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, chúng ta không chỉ nhìn lại một thế kỷ vẻ vang mà còn nhìn về phía trước. Những nhà báo ngày nay đang cầm trong tay cơ hội viết nên 100 năm thứ hai - một thế kỷ mà báo chí Việt Nam không chỉ theo kịp thế giới mà còn dẫn đầu trong việc kết hợp công nghệ với giá trị nhân văn.
Câu chuyện 100 năm đầu tiên bắt đầu bằng khát vọng giải phóng dân tộc. Câu chuyện 100 năm thứ hai sẽ bắt đầu bằng khát vọng chinh phục công nghệ để phục vụ nhân dân tốt hơn. Và trong câu chuyện ấy, mỗi nhà báo, mỗi tòa soạn đều có thể trở thành người hùng của riêng mình.
Có thể bạn quan tâm


Hành trình hội nhập đầy ý nghĩa của Việt Nam trong ASEAN
Chuyển động số
Một người có 2 hợp đồng lao động, đóng bảo hiểm ra sao?
Chuyển động số
Zalo hỗ trợ cập nhật thông tin cho hơn 1.000 đơn vị sau sáp nhập
Chuyển đổi số