Giải pháp bền vững cho sự phát triển nhà ở xã hội xanh tại Việt Nam

Nhằm tìm ra những giải pháp bền vững cho sự phát triển nhà ở xã hội xanh tại Việt Nam, chiều 2/4, tại Hà Nội, Viện Khoa học công nghệ xây dựng (IBST), Bộ Xây dựng) đã tổ chức Hội thảo khoa học “Mô hình nhà ở xã hội xanh – Thách thức và Cơ hội”.

Toàn cảnh Hội thảo

Trong những năm qua, Bộ Xây dựng đã triển khai nhiều chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Bên cạnh đó, các địa phương cũng đã từng bước đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào kế hoạch kinh tế - xã hội của mình, góp phần tăng tốc độ triển khai các dự án trên cả nước, nhằm thực hiện Đề án đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực thực hiện cam kết "Net Zero Carbon", việc phát triển giải pháp nhà ở bền vững, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải carbon đang trở nên cấp thiết. Mục tiêu hoàn thành 1 triệu căn nhà ở xã hội vào năm 2030 cần phải gắn với xây dựng và chuyển đổi mô hình sang hướng bền vững hơn.

Phát biểu tại hội thảo, ông Vương Duy Dũng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, việc nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới, vật liệu mới, thân thiện với môi trường, các giải pháp thiết kế thông minh, tối ưu hóa không gian và đặc biệt là các tiêu chuẩn, quy chuẩn về công trình xanh là hướng đi tất yếu.

Ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) phát biểu khai mạc Hội thảo

“Điều này không chỉ giúp chúng ta xây dựng nhanh hơn, hiệu quả hơn mà còn tạo ra những ngôi nhà ở xã hội thực sự chất lượng, an toàn, bền vững và có chi phí vận hành hợp lý cho người dân. Trong đó, các công nghệ mới như kết cấu lắp ghép, vật liệu xanh, thiết kế thông minh đang mở ra cơ hội lớn để chúng ta xây dựng các khu nhà ở xã hội có chất lượng cao, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường", ông Vương Duy Dũng khẳng định.

Hiện nay ngành xây dựng sử dụng khoảng 35% - 40% tổng năng lượng tiêu thụ quốc gia, trong đó chủ yếu là tiêu thụ điện. Đối với các công trình xây dựng tại Việt Nam, mức độ lãng phí năng lượng khá lớn, tuy nhiên cũng có nhiều tiềm năng về sử dụng năng lượng hiệu quả.

Xây dựng công trình, tòa nhà xanh, tiết kiệm năng lượng đang là xu hướng phát triển mà ngành xây dựng đang hướng tới, với các công trình thiết kế thông minh, thân thiện môi trường, tiết kiệm điện năng đã và đang được xây dựng đưa vào vận hành trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Trong đó, các dự án, công trình nhà ở xã hội xanh, tiết kiệm năng lượng, phát thải carbon thấp là một phần không thể thiếu.

Tại hội thảo, các chuyên gia từ các trường đại học hàng đầu, bao gồm Đại học Melbourne và Đại học Curtin (Australia) đã trình bày về Mạng lưới Nghiên cứu giảm phát thải carbon (RNDBI) và tiềm năng tín chỉ carbon cho các dự án nhà ở xanh, phát thải carbon thấp.

Đại diện Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) cũng chia sẻ về các cơ chế tài chính giúp các nhà phát triển và nhà đầu tư tiếp cận thị trường nhà ở xã hội xanh; Đại diện từ G8A - hệ thống công ty kiến trúc, quy hoạch đô thị và thiết kế nội thất có trụ sở tại Geneva (Thụy Sỹ), giới thiệu các mô hình đầu tư sáng tạo, cân bằng giữa tính kinh tế, bền vững và công năng trong phát triển nhà ở xã hội xanh.

Viện trưởng Viện IBST Nguyễn Hồng Hải phát biểu tại Hội thảo

Hiện Bộ Xây dựng đã nâng mức lợi nhuận tối đa cho các dự án nhà ở xã hội từ 10% lên 12%, nhằm tạo động lực mạnh mẽ hơn cho các nhà đầu tư, nhưng yếu tố xanh luôn đi kèm với việc tăng chi phí, khiến các chủ đầu tư lo ngại khi xem xét đến phát triển nhà ở xã hội xanh. Đây là một thách thức với mô hình mới.

Theo Viện trưởng Viện IBST Nguyễn Hồng Hải, để các dự án nhà ở xã hội thực sự hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thực tế và đảm bảo chất lượng lâu dài, việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống khung kỹ thuật, quy chuẩn, tiêu chuẩn trong thiết kế - thi công - nghiệm thu là cần thiết.

Các quy chuẩn, tiêu chuẩn không chỉ đảm bảo an toàn kết cấu mà còn định hướng cho việc áp dụng các giải pháp thiết kế tối ưu, sử dụng vật liệu phù hợp, tiết kiệm chi phí và rút ngắn thời gian thi công. Thiếu đi một hệ thống tiêu chuẩn rõ ràng, sẽ khó có thể kiểm soát được chất lượng, tối ưu hóa nguồn lực và đảm bảo tính bền vững cho các công trình nhà ở xã hội.