Nhiếp ảnh Việt Nam phải đổi mới và giữ vững bản sắc dân tộc

Đây là khẳng định được đưa ra Hội thảo “Nhiếp ảnh Việt Nam - Những vấn đề đặt ra trong kỷ nguyên mới” do Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức mới đây tại Hà Nội.

NSNA Trần Thị Thu Đông, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh BTC

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, NSNA Trần Thị Thu Đông - Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh mới, nhiếp ảnh Việt Nam, với tư cách là một bộ phận tinh hoa của văn hóa nghệ thuật, vừa đứng trước vận hội lịch sử, vừa đối diện với những thách thức rất gay gắt. Kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc lại diễn ra đồng thời với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đặc biệt là với sự bùng nổ của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI).

“Nhiếp ảnh đang phải đối diện với hai nghịch lý: Một là cuộc “đại hồng thủy” của hình ảnh, trong đó, sự phổ cập của điện thoại thông minh khiến bất kỳ ai cũng có thể là "người chụp ảnh". Hai là sự thách thức của "tính chân thực". Do bản chất cốt lõi, sức mạnh nền tảng của nhiếp ảnh là tính hiện thực, tính chứng thực nhưng ngày nay, các công cụ AI tạo sinh (Generative AI) có thể tạo ra những hình ảnh “giống như thật” nhưng lại hoàn toàn không bắt nguồn từ một khoảnh khắc hiện thực nào. Điều này không chỉ làm xói mòn niềm tin của công chúng, mà còn đặt ra câu hỏi triết học: Nhiếp ảnh sẽ là gì nếu nó không còn là chứng nhân của sự thật?”, NSNA Trần Thị Thu Đông lưu ý.

Các đại biểu chủ trì Hội thảo. Ảnh BTC

Hội thảo thu hút 21 tham luận gửi về từ các nhà quản lý, nhà khoa học, nghệ sĩ và chuyên gia nhiếp ảnh trên cả nước. Các ý kiến, tham luận tập trung vào những nội dung chính: giữ gìn bản sắc và sứ mệnh sáng tạo của nhiếp ảnh Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế; nâng cao vai trò của lý luận, phê bình nhiếp ảnh để định hướng thẩm mỹ và xây dựng hệ giá trị nghệ thuật phù hợp với thời đại mới; đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ, trang bị kiến thức, đạo đức và bản lĩnh nghề nghiệp cho các nghệ sĩ trẻ; phát triển công nghiệp nhiếp ảnh và quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới, xây dựng thị trường nghệ thuật chuyên nghiệp, gắn kết với du lịch và các ngành kinh tế sáng tạo.

Theo nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh Trần Quốc Dũng; “Trong kỷ nguyên mới, chắc chắn nhiếp ảnh sẽ giữ một vai trò cao hơn trong đời sống văn hóa xã hội và cuộc sống con người Việt Nam. Tuy nhiên, để làm được điều này, trước hết nhiếp ảnh phải đi đúng hướng, phục vụ cho xã hội, giữ vững bản chất và truyền thống của Nhiếp ảnh Việt Nam”.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh BTC

Từ thực tiễn ở cơ sở Nhà báo, NSNA Lưu Quang Phổ, Ủy viên Ban Lý luận phê bình Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam đã nêu một số đề xuất về việc phát huy sức mạnh của hội viên và các chi hội nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam ở địa phương. Trước hết, đó là tự thân các nghệ sĩ ở cơ sở cần được khuyến khích để mỗi người có những hoạt động của mình tại địa phương.

Khẳng định nhiếp ảnh Việt Nam cần không ngừng đổi mới tư duy, nâng cao trình độ chuyên môn và ứng dụng công nghệ một cách sáng tạo trong kỷ nguyên mà hình ảnh trở thành ngôn ngữ toàn cầu, mỗi bức ảnh không chỉ là phương tiện truyền tải thông tin mà còn là cầu nối giữa con người và thế giới, nhưng đồng thời, NSNA Hồ Sỹ Minh - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam khẳng định, nhiếp ảnh phải giữ được giá trị nhân văn, bản sắc dân tộc - điều làm nên linh hồn của nhiếp ảnh Việt Nam suốt bao thập kỷ qua.